Deprem Nedir, Çeşitleri Nelerdir, Nasıl Oluşur?

Deprem Nedir?

Deprem, yerkabuğundaki fay hatlarının kırılması ile açığa çıkan titreşim enerjisinin dalgalar halinde yayılarak yeryüzünü etkilemesi olayına verilen isimdir. Bir doğa olayı olan deprem, en az bir sel, fırtına kadar gerçekleşmesi normal bir olaydır.

Her geçen gün yerkabuğunda depremler olmaya devam etmektedir. Bu depremler küçük boyutlarda olması nedeniyle büyük sarsıntılara neden olmamakta ve yeryüzünde hissedilmemektedir. Gerçekleşen bu küçük depremler, fay hatlarının gerginliğini azaltarak büyük depremlerin oluşmasının önüne geçmektedir. Yüksek boyutlardaki depremler ise hayatımızı ciddi anlamda olumsuz yönde etkilemekte, can ve mal kayıplarına neden olabilmektedir.

Deprem, Türkiye de dâhil olmak üzere dünyanın birçok noktasında yaygın olarak görülmektedir. Birçok kişinin de bildiği üzere Japonya, depremlerin çok sık görüldüğü bir ülkedir. Japonya’da sürekli yaşanan bu büyük depremlerden korunmak için çeşitli önlemler alınmaktadır. Bunlardan en yaygın olanları kitaplık, dolap gibi devrilme riski taşıyan eşyaların duvara sabitlenmesi ve binaların altyapılarının yay ile güçlendirilerek sarsıntı anında yıkılmasının önüne geçmektir.

Deprem Nasıl Oluşur

Depremler, yerkabuğunda bulunan fay hatlarının gerilme, sıkışma ve bükülme gibi hareketleri sonucunda yüksek basınca maruz kalarak kırılması ile oluşur. Depremler volkanik zelzeleler, tektonik zelzeleler ve çöküntü zelzeleler olmak üzere üç başlık altında incelenmektedir.

Tektonik Depremler

Tektonik depremler, dünyada en fazla görülen sarsıntı türlerinden bir tanesidir. Bu deprem çeşidi sıcak lavların üzerinde bulunan levhaların birbirine sürtünmesi sonucunda ortaya çıkan gerilim enerjisini toplar ve kırılma sonucunda büyük bir enerji ortaya çıkartır. Tektonik depremler, zelzele türleri arasında en büyük hasara sebebiyet veren sarsıntı türlerindendir. Aynı zamanda Türkiye’de en yaygın görülen depremler tektonik depremlerdir.

Volkanik Depremler

Volkanik depremler, aktif yanardağların olduğu bölgelerde görülmekte ve volkanik dağların patlaması sonucunda gerçekleşmektedir. Bu deprem türünün ortaya çıkaracağı yıkım dağın boyutu ile doğru orantılıdır. Türkiye’de aktif yanardağ bulunmaması sebebiyle volkanik depremler gözlemlenmemektedir.

Çöküntü Depremler

Çöküntü depremler, yeraltında bulunan mağara ve maden gibi boşlukların çökmesi sonucunda ortaya çıkmaktadır. Depremin gerçekleştiği çevrede etkili olan bu deprem türü, büyük hasarlara neden olmamaktadır. Bu depremin yaşandığı bölgelerde sarsıntılar ve yapılarda çatlaklıklar görülmesi muhtemeldir.